Historia nazwiska „Spaltenstein”

Nazwisko Spaltenstein jak wiele nazwisk niemieckich jest pochodzenia toponimicznego i pochodzi od nazwy miejscowości Spaltenstein (obecnie część Friedrischshafen). Pierwsza osoba nosząca nazwisko Spaltenstein przyjęła je jako świadectwo swej przynależności i identyfikacji z miejscowością i terenem swego zamieszkania. Według etymologów, nazwa miejscowości Spaltenstein pochodzi od słowa „spalt”, które oznacza – szczelinowa, szczeliny lub pęknięcia i słowa „stein”, które oznacza – skałę . Pierwsza wzmianka o osobie o tym nazwisku dotyczy piwowara, który żył w Unterteuringen (obecnie Friedrichshafen), w 1280 roku. Wymienione miasto, Friedrichshafen, znajduje się w Niemczech i leży nad Jeziorem Bodeńskim licząc około 60 tys. mieszkańców. W mieście tym jedna z dzielnic nosi nazwę „Spaltenstein”.

Spaltenstein, dzielnica miasta Friedrichshafen

Z posiadanych informacji wynika, że daleki przodek Wincentego Spaltensteina przybył na tereny Galicji Wschodniej w charakterze niemieckiego osadnika i w wyniku koligacji małżeńskich oraz dzięki sile kultury polskiej w tym rejonie potomkowie „rodziny” Spaltenstein ulegli, kolokwialnie mówiąc – spolszczeniu. Aby lepiej poznać tę historię, warto przyjrzeć się wynikom poszukiwań prowadzonych od kilku już lat przez Wojciecha Spaltensteina z Krakowa, którego ojcem był Marian a dziadkiem brat Wincentego Spaltensteina – Michał. W posiadaniu Wojciecha Spaltensteina znajduje się dokument z kwietnia 1783 roku, upoważniający Johanna Spaltensteina do osiedlenia się wraz z siostrą, w ramach prowadzonej przez cesarza Austro-Węgier Franciszka II Józefa akcji kolonizacyjnej, na terenie Galicji. Miejscem kolonizacji miała być miejscowość o nazwie Schonanger, obecnie nosząca polską nazwę Orłów.

Według zachowanych informacji koloniści przybyli do Schonanger/Orłowa pochodzili z terenów Bawarii, Szwabii i Lotaryngii. Wśród nich przeważali ludzie młodzi wyznania katolickiego. W środku wsi postawiono kapliczkę i umieszczono w niej przywieziony przez osadników krzyż. Zgodnie, ze spisem ludności z 1808 roku wioska liczyła 45 domów i 228 mieszkańców. W miarę upływu czasu następował proces polonizacji. „Zawierano mieszane związki małżeńskie. Obyczaje, kultura i religia zatraciły swą odrębność narodową, tak, że na początku lat 30-tych ubiegłego wieku kolonia prawie zupełnie spolonizowała się. Wybuch II wojny światowej zmusił wiele rodzin do ucieczki i rozproszył ich po całym świecie, ale część po 1945 roku wróciła na stałe do swojej wsi.” Bardzo możliwe, że to właśnie z tej miejscowości, przodek Wincentego Spaltensteina, (o imieniu Jakub) zawędrował do Tartakowa i osiadł tam na stałe.

Johann Spaltenstein, 1793 r.

Idąc dalej za informacjami zdobytymi przez Wojciecha Spaltensteina, pochodzącymi z przekazów rodzinnych wiemy, że głównym terenem zamieszkałym przez osoby należące do rodziny Spaltenstein były okolice: Sokala, Tartakowa, Byszowa, Rawy Ruskiej i Porycka. W samym Lwowie mieszkało wiele osób noszących nazwisko Spaltenstein. Rodzina była niezwykle liczna i utrzymywała ze sobą kontakty. Podczas II wojny światowej rodzina poniosła duże straty, a wiele osób wyjechało w rejony Szczecina, Wrocławia, Krakowa i na Górny Śląsk. Część osób udało się za granicę do Kanady i USA.